Στις 4 Απριλίου 2025 πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο Δημαρχείο Πάφου υπό το συντονισμό του Τμήματος Περιβάλλοντος, όπου παρουσιάστηκε η μελέτη για τη δημιουργία Μονάδας διαχείρισης προδιαλεγμένων οργανικών και πράσινων αποβλήτων στην Επαρχία Πάφου. Η προτεινόμενη υποδομή στοχεύει στην κάλυψη των αναγκών που απορρέουν από την εφαρμογή του συστήματος Πληρώνω Όσο Πετώ για το οργανικό κλάσμα των δημοτικών στερεών αποβλήτων, με την παραδοχή ότι το υπολειμματικό ρεύμα θα κατευθύνεται προς επεξεργασία στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) Πεντακώμου.
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι του Τμήματος Περιβάλλοντος, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, των Δήμων Πάφου, Γεροσκήπου και Πόλεως Χρυσοχούς, του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Πάφου, της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Πάφου (ΧΥΤΑ) καθώς και Κοινοτάρχες των Συμπλεγμάτων Κοινοτήτων της ευρύτερης περιοχής.
Η συνεδρία ξεκίνησε με την παρουσίαση των βασικών τεχνικών χαρακτηριστικών της προτεινόμενης Μονάδας, συμπεριλαμβανομένης της δυναμικότητας επεξεργασίας, της διάρθρωσης των επιμέρους τμημάτων (π.χ. υποδοχής, μηχανικής προεπεξεργασίας, βιολογικής επεξεργασίας, εξευγενισμού – ραφιναρίας κτλ.) και των αναγκαίων υποστηρικτικών εγκαταστάσεων και υποδομών (π.χ. περίφραξη, εξοπλισμός ασφαλείας, μέτρα πυροπροστασίας κτλ.).
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον τρόπο λειτουργίας της Μονάδας και στον υβριδικό χαρακτήρα της τεχνολογίας που προβλέπεται να εφαρμοστεί για την επεξεργασία του προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος. Κεντρικό στοιχείο της εγκατάστασης αποτελεί ο βιολογικός αντιδραστήρας, ο οποίος προβλέπεται να λειτουργεί κυρίως υπό αναερόβιες συνθήκες, με στόχο την παραγωγή βιοαερίου για ενεργειακή αξιοποίηση και την παράλληλη παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. Σημειώνεται ότι, λόγω του υβριδικού σχεδιασμού του, ο αντιδραστήρας μπορεί να λειτουργήσει και σε αερόβιες συνθήκες, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο κυρίως κατά τα αρχικά στάδια λειτουργίας της Μονάδας όπου οι εισερχόμενες ποσότητες καθαρού, προδιαλεγμένου οργανικού υλικού ενδέχεται να είναι περιορισμένες.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν για τις δυνατότητες ενεργειακής αξιοποίησης του παραγόμενου βιοαερίου από την αναερόβια χώνευση, οι οποίες περιλαμβάνουν:
- Την συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας μέσω ειδικής μονάδας συνδυασμένης παραγωγής,
- την αναβάθμιση του βιοαερίου σε βιομεθάνιο και συμπίεσή του για την παραγωγή Συμπιεσμένου Φυσικού Αερίου (CNG), κατάλληλου για χρήση σε οχήματα και
- την αναβάθμιση του βιοαερίου σε βιομεθάνιο και υγροποίηση του παραγόμενου βιομεθανίου για την παραγωγή Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί σε βαρέα οχήματα, στη ναυτιλία ή ακόμη και για εξαγωγές.
Για καθεμία από τις παραπάνω επιλογές, παρουσιάστηκαν τα εκτιμώμενα κόστη επένδυσης (CAPEX) και λειτουργίας (OPEX), βάσει δύο σεναρίων τιμολόγησης του τέλους εισόδου (gate fee), προκειμένου να υποστηριχθεί η τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων από τους εμπλεκόμενους φορείς.
Η συνεδρία ολοκληρώθηκε με εποικοδομητικό διάλογο, κατά τον οποίο οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να διατυπώσουν ερωτήσεις, να εκφράσουν προβληματισμούς και να καταθέσουν εισηγήσεις. Καταληκτικά, επισημάνθηκε η ανάγκη δημιουργίας περαιτέρω σεναρίων, προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητα στρατηγικού σχεδιασμού και λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων αναφορικά με τη βέλτιστη μέθοδο ενεργειακής αξιοποίησης και τη συνολική λειτουργία της υπό σύσταση Αναερόβιας Μονάδας. Παρά το γεγονός ότι το σενάριο παραγωγής LNG αναδείχθηκε ως τεχνικοοικονομικά ελκυστικό, επισημάνθηκε η ανάγκη προσεκτικής στάθμισης πρόσθετων παραμέτρων, όπως η σταδιακή επίτευξη της προβλεπόμενης δυναμικότητας, η ποιότητα και σταθερότητα των εισροών, καθώς και ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διαχείρισης.
Η μελέτη εκπονήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο πλαίσιο της Δράσης Α2 «Προπαρασκευαστικές, Τεχνικές και Οικονομικές Μελέτες» του Έργου LIFE IP Zero Waste Cyprus ενώ η υλοποίηση του έργου προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα «ΘΑλεια 2021–2027». Την παρουσίαση πραγματοποίησε η Δρ Έφη Τριτοπούλου, Ερευνήτρια Α΄ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Η Μονάδα αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην υλοποίηση των εθνικών στόχων για την κυκλική οικονομία, όπως αυτοί έχουν τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2022–2028 καθώς και στην ενεργειακή απεξάρτηση, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ 2021–2030), προσφέροντας σημαντικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για την Πάφο, τις όμορες κοινότητες και την Κύπρο ευρύτερα.
