Εισαγωγή

Τα θαλάσσια Απορρίμματα (Marine Litter), αποτελούν ένα από τα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες και οι παράκτιες περιοχές. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα και δυνητικά μπορεί να προέρχεται από ποικίλες και διαφορετικές πηγές, κυρίως χερσαίες, ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Στη Μεσόγειο Θάλασσα, το πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων άρχισε να γίνεται αντιληπτό από τις αρχές του 1970.

Τι είναι τα θαλάσσια απορρίμματα;

“Ως θαλάσσια απορρίμματα χαρακτηρίζουμε οποιαδήποτε κατασκευασμένα ή επεξεργασμένα στερεά υλικά που έχουν απορριφθεί, αποτεθεί ή εγκαταλειφθεί στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον και τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγάλο χρόνο διατήρησης στο θαλάσσιο/παράκτιο περιβάλλον. Τα θαλάσσια απορρίμματα αποτελούνται από αντικείμενα τα οποία έχουν κατασκευαστεί ή χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο και έχουν εσκεμμένα ή ακούσια αφεθεί στις θάλασσες και τις ακτές. Σε αυτά περιλαμβάνονται υλικά που έχουν μεταφερθεί στο θαλάσσιο περιβάλλον από την ξηρά μέσω των ποταμών, των αποχετευτικών δικτύων ή των ανέμων.

Ποια είναι τα κύρια είδη των θαλάσσιων απορριμμάτων;

Τα κυριότερα είδη θαλάσσιων απορριμμάτων παραθέτονται πιο κάτω:

• Πλαστικά: μπουκάλια, σακούλες, καπάκια, πώματα, πετονιές αλιείας, συνθετικό σχοινί, δίχτυα αλιείας, δεματικό καλωδίων (cable ties), ιμάντες περίδεσης (strapping bands), δοχεία, κουβάδες, πάνες κλπ, συσκευασίες τροφίμων, συσκευασίες αναψυκτικών, καλαμάκια, αναδευτήρες, μουσαμάδες, συσκευασίες καπνού και αναπτήρες, ποτήρια, πιάτα, μαχαιροπίρουνα, κ.λπ.
• Μέταλλα: κουτάκια αλουμινίου (αναψυκτικά, μπύρες κλπ), πώματα από κουτάκια αλουμινίου, βαρέλια, σπρέι/αεροζόλ, κονσέρβες, ηλεκτρικές συσκευές, εξαρτήματα αυτοκινήτων, κατακερματισμένα κομμάτια, καλώδια, κ.λπ.
• Καουτσούκ: μπότες, σημαδούρες, γάντια, ελαστικά αυτοκινήτων, κ.λπ.
• Γυαλί: δοχεία, μπουκάλια, λαμπτήρες, κομμάτια, κ.λπ.
• Φυσικά προϊόντα: ξύλο (επεξεργασμένο), σχοινί, χαρτιά και χαρτόνια όλων των ειδών, παλέτες (ξύλινες), κ.λπ.
• Διάφορα: ρουχισμός, κουρέλια, παπούτσια, κ.λπ.

Ποιες είναι οι κατηγορίες των θαλάσσιων απορριμμάτων;

Τα “θαλάσσια απορρίμματα” μπορούν να βρεθούν στις ακτές, στο βυθό καθώς και στην επιφάνεια της θάλασσας διακρίνονται σε τρείς κατηγορίες:

• Θαλάσσια Απορρίμματα Ακτών (Beach Marine Litter)
• Βενθικά Θαλάσσια Απορρίμματα (Benthic Marine Litter) και
• Επιπλέοντα Θαλάσσια Απορρίμματα (Floating Marine Litter)

Οι κύριες πηγές προέλευσης των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι:

• Οι χερσαίες δραστηριότητες (χώροι απορριψεις αποβλήτων, ποτάμια και εκβολές ποταμών, βρόχινα νερά, πλημμύρες, βιομηχανικές απορρίψεις, αποχετευτικά δίκτυα, ακατέργαστα αστικά λύματα, τουριστική δραστηριότητα), από τις οποίες προέρχεται περίπου το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων.
• Οι θαλάσσιες δραστηριότητες (ναυτιλία, ναυσιπλοΐα, θαλάσσιες μεταφορές, σκάφη αναψυχής, αλιεία, υδατοκαλλιέργεια, υπεράκτια εξόρυξη και άντληση φυσικών πόρων (εξέδρες άντλησης πετρελαίου), παράνομες θαλάσσιες απορρίψεις, απορρίψεις αλιευτικών εργαλείων), από τις οποίες προκύπτει περίπου το υπόλοιπο 20% των θαλάσσιων απορριμμάτων.

Που αποσκοπούν οι Σταθμοί Συλλογής Θαλάσσιων Απορριμμάτων;

Οι σταθμοί που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του Έργου LIFE IP CYzero WASTE, θα υλοποιηθούν στο αλιευτικό καταφύγιο Golden Coast, στο Παραλίνι και στο Ζύγι, σε σημεία, όπου κυρίως δραστηριοποιούνται οι αλιευτικές κοινότητες.

Θα εξοπλιστούν με κάδους διαφορετικών ρευμάτων ανακύκλωσης και την ανάλογη σήμανση, βοηθώντας πολίτες και αλιείς να τοποθετούν παράκτια και θαλάσσια απορρίμματα.

Στη συνέχεια, οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος, θα φροντίζουν για την καταγραφή και τη διοχέτευση των απορριμμάτων σε μονάδες ανακύκλωσης ή επαναξιοποίησης (upcycling).

Οι σταθμοί συλλογής θαλάσσιων απορριμμάτων αποτελούν σημείο αναφοράς για την επίτευξη των στόχων μας καθώς επιτρέπουν τη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης με τους αλιείς και τις τοπικές κοινωνίες, συμβάλλουν στην προώθηση της ανακύκλωσης και της επαναξιοποίησης των θαλάσσιων απορριμμάτων, επιτρέπουν την εξαγωγή και τη συγκέντρωση αριθμητικών δεδομένων.

Αλιευτικό Καταφύγιο Ζυγίου